Yapay zeka savaşları nasıl şekillendiriyor?

Yapay zeka sistemlerinin askeri operasyonlarda giderek daha fazla rol oynamasıyla, savaş yöntemlerinde köklü bir değişim yaşanıyor.

Popüler Gazete'nin Associated Press'den (AP) aktardığı habere göre İsrail'in Gazze'ye yönelik 7 Ekim 2023'ten bu yana sürdürdüğü soykırımın yanı sıra Lübnan'a yönelik saldırılarında ABD ve İsrail merkezli teknoloji şirketlerinden güçlü destek aldı.

Bu işbirliği de, İsrail'in daha hızlı ve isabetli saldırılar düzenlemesini sağladı.

Ancak bu durum, özellikle can kaybındaki büyük artış göz önüne alındığında, teknolojinin sivillerin yaşamları üzerindeki etkileri konusundaki endişeleri artırdı.

Yapay zekanın askeri operasyonlardaki rolü

Birçok ordu, uzun zamandır büyük miktarda istihbarat verisini analiz etmek için yapay zeka sistemlerini kullanıyor. Ancak Gazze'de yaşanan son savaş, İsrail ordusunun operasyonlarında Microsoft ve OpenAI gibi büyük ABD şirketleri tarafından geliştirilen ileri teknolojileri kullandığını ortaya koydu.

AP tarafından yapılan araştırmaya göre, İsrail ordusu tarafından OpenAI ve Microsoft şirketlerine ait yapay zekanın kullanımı, 7 Ekim saldırılarından öncesine kıyasla Mart 2024'te yaklaşık 200 kat arttı. 

Ancak istihbarat raporlarına göre bu sistemlerin sağladığı verilerin bazı durumlarda hatalı olması ya da yanlış yorumlanması nedeniyle sivil yerleşim yerleri yanlışlıkla hedef alınabiliyor.

AP'ye konuşan İsrailli bir istihbarat yetkilisine göre İsrail ordusu, "kitlesel gözetleme" yoluyla toplanan ve telefon görüşmeleri, metinler ve sesli mesajlar da dahil olmak üzere yazıya dökülen ve çevrilen bilgileri derlemek için de Microsoft Azure kullanıyor.

İsrail ordusunun ayrıca, 7 Ekim 2023'ten bu yana, konuşmayı yazıya dökme ve çeviri özelliklerinin yanı sıra OpenAI modellerini yoğun bir şekilde kullandığı da ortaya çıktı.

Etik ve insani kaygılar

Yapay zekaya dayalı askeri operasyonlar birçok kez felaketle sonuçlanabiliyor. Örneğin, Lübnan'ın güneyinde sivillerin bulunduğu bir araç, güvenlik kameralarının içinde çocuklar ve kadınların bulunduğunu göstermesine rağmen İsrail tarafından hedef alındı.

İsrail ordusu bu olayı kabul ederken, hatanın yapay zeka sisteminden mi yoksa insan hatasından mı kaynaklandığına ilişkin bir açıklama yapmadı.

AP'ye konuya ilişkin açıklama yapan OpenAI'ın eski kıdemli yetkililerinden Heidy Khlaaf, "İlk kez, ticari yapay zeka modellerinin muharebe operasyonlarında kullanıldığına dair doğrudan kanıta sahibiz. Bu, savaşın geleceği konusunda ciddi endişeler yaratıyor" dedi.

Teknoloji şirketlerinin konumu

Microsoft ve OpenAI, İsrail ordusuyla ortaklıklarını resmi olarak duyurmamış olsa da, AP'nin yaptığı araştırma, bulut bilişim ve yapay zeka hizmetleri sağlamak için milyonlarca dolarlık sözleşmeler yapıldığını ortaya çıkardı.

OpenAI, şirket politikalarına göre teknolojilerinin askeri amaçlarla kullanılmasının yasak olduğunu iddia etmesine rağmen, 2023 yılında kullanım koşullarını "ulusal güvenlikle uyumlu kullanıma" izin verecek şekilde değiştirdi.

Yapay zeka ile savaşın geleceği

Askeri uzmanlar, yapay zekaya olan bağımlılığın artmasının, gelecekteki savaşların özelliklerini yeniden şekillendirdiğini, bu sistemlerin ani kararlar alabileceğini, ancak aynı zamanda algoritmik önyargılar ve insan denetiminin eksikliği nedeniyle hata oranında artışa yol açabileceğini vurguluyor.

Analistler de, birçok ülkenin askeri kabiliyetlerini artırmak için akıllı sistemlere yatırım yapma yarışına girmesiyle birlikte bu gelişmelerin yeni bir dijital silahlanma yarışına kapı açabileceği, bunun da savaşları daha kanlı hale getirebileceği, aynı zamanda yasal hesap verebilirliği azaltabileceği konusunda uyarıyor.